ဓါတ္မီးသူေဌး ဦးအံုးေဖ (၂)

ဦးအံုးေဖ၏ စြမ္းေဆာင္မူၿဖင့္ ေမာ္လၿမိဳင္ၿမိဳ ႔ သည္ လွ်ပ္စစ္မီးမ်ားၿဖင့္ လင္းထိန္ကာ သာယာလာခဲ့ေလသည္ သို႔ ေသာ္ ေမာ္လၿမိဳင္နွင့္ လွ်ပ္စစ္မီးကံၾကမၼာကာ ရရွည္မတည္ၿမဲခဲ့့ေခ် ၁၅ နွစ္ခန္႔သာ ဦးအံုးေဖသည္ ေမာ္လၿမိဳင္ကို လွ်ပ္စစ္မီး ေပးနိုင္ခဲ့သည္။

၁၉၄၂ ဇန္န၀ါရီ တြင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း နွင့္ ရဲေဘာ္သံုးက်ိပ္၀င္မ်ား ဦးေဆာင္ေသာ BIA တပ္မ်ား နွင့္ ဂ်ပန္ တပ္မ်ားသည္ ေမာ္လၿမိဳင္ကို ၀င္ေရာက္တိုက္ခိုက္ သိမ္းပိုက္ၾကေလသည္။

ၿမ၀တီလမ္းမွ၀င္လာေသာ BIA နွင့္ ဂ်ပန္တပ္မ်ားက ေမာ္လၿမိဳင္ၿမိဳ ႔ အေရွဘက္ကမ္း ေညာင္ပင္ဆိပ္၊ က်ိဳက္မေရာ၊ ငန္းေတးဘက္မွလည္ေကာင္း၊ ၿမိတ္ ထား၀ယ္ ဘက္မွ ၀င္ေရာက္လာေသာ BIA တပ္မ်ား နွင့္ ဂ်ပန္ တပ္မ်ား က မုဒံုလမ္း ေစ်ခ်ိဳ ဘက္မွ ၀င္လာကာ အေ၀းပစ္အေၿမာက္ မ်ားကို အသံုးၿပဳကာ ေမာ္လၿမိဳင္ကို ၀န္းရံ တိုက္ခိုက္ၾကသည္။

အဂၤလိပ္မ်ားက ေမာ္လၿမိဳင္ေတာင္ရိဳးတန္းတေလွ်ာက္၊ ၿမိဳ ႔လယ္ မိုင္ဒါကြင္းနွင့္ လမ္းမ်ားမွ ခုခံၾကသည္၊ တေန႔လံုး နွင့္ တညလံုး တိုက္ပြဲမ်ား ၿဖစ္ၿပီးေနာက္ ၿဗိတိသွ် တပ္မ်ားက နံနက္ သံုးနာရီတြင္ မုတၱမသို ႔ ရရာ ေလွ၊ ေဖါင္၊ သေဘၤာ မ်ားၿဖင့္ ဆုတ္ေၿပးၾကသည္။

ၿဗိတိသွ် တပ္မ်ား ေမာ္လၿမိဳင္မွ မဆုတ္ခြါ မွီ ဦးအံုးေေဖ၏ ဓါတ္အားေပးစက္ရံုကို ဒိုင္းနမိုက္ မ်ားၿဖင့္ ေဖါက္ခြဲ ဖ်က္ဆီးသြားခဲ့ ေလသည္။

ထိုအခ်ိန္မွစ၍ ဦးအံုးေဖ၏ ေမာ္လၿမိဳင္ လွ်ပ္စစ္မီးေပးစီမံကိန္းလည္း တစခန္း ရပ္သြားေလေတာ့သည္။

ဦးအံုးေဖ၏ ဘ၀ၿဖစ္စဥ္သည္ ေမာ္လၿမိဳင္ၿမိဳ ႔၏ အထင္ကရ မ်ားနွင့္ မ်ားစြာ ဆက္စပ္ေနသၿဖင့္ ဆက္လက္ေဖၚၿပခ်င္ ပါေသးသည္။

ဦးအံုးေဖ၏ အဖိုးအဖြါး မ်ားမွာ ေမာ္လၿမိဳင္ၿမိဳ ႔ ေတာင္ေလးလံုးေက်ာင္းတိုက္ကို ေဆာက္လုပ္လွဴဒါန္းခဲေသာ မူလေက်ာင္း ဒါယကာ ဒါယိကာ မ်ားၿဖင္ေသာ ဦးေရႊဂန္+ေဒၚမဲမ တို႔ ၿဖစ္သည္။

ဦးေရႊဂန္+ေဒၚမဲမ တို႔၏ သားသမီးေၿခာက္ဦးအနက္ စတုတၳေၿမာက္ သားၿဖစ္ေသာ ဦးဖလ္ သည္ ေမာ္လၿမိဳင္ၿမိဳ ႔ ဆင္ၿဖဴေက်ာင္း ဒါယကာ ဒါယိကာ မ်ားၿဖင္ေသာ ဦးသာညင္း+ေဒၚပြင့္ တို႔ ၏ သမီး ေဒၚယဥ္ နွင့္ သင့္ၿမတ္ရာတြင္ သားသမီး သံုးဦး ထြန္းကားခဲေလသည္။
(၁) ဦးသြင္ (ဆာဦးသြင္)
(၂) ေဒၚနွင္းအိ
(၃) ဦအံုးေဖ (ဓါတ္မီးသူေဌး) တို႔ ၿဖစ္သည္။

အကိုအၾကီးဆံုး ဆာဦးသြင္ အေၾကာင္းကိုလည္း အခါအခြင့္ သင့္၍ ေဖၚၿပခ်င္ပါေသးသည္။ အဂၤလိပ္ ေခတ္က ဂုဏ္ထူးေဆာင္ ဆာဘြဲ ႔ ခ်ီးၿမင့္ၿခင္းခံရေသာ ၿမန္မာအမ်ိဳးသား သံုးဦး ရွိခဲ့ပါသည္။၎တုိ႔မွာ
(၁)ဆာေမာင္ၾကီး
(၂)ဆာဘိုးသာ နွင့္
(၃)ဆာဦးသြင္ တို႔ ၿဖစ္သည္။

ဆာဦးသြင္မွာ အဂၤလိပ္ တို႔၏ စတီးဘရားသား ကုမၸဏ၊ီ ခ်စ္တီးကုလားမ်ားနွင့္ ၿပိဳင္ဆိုင္ကာ စပါးပြဲစားလုပ္ခဲ့ ရာမွ ထိပ္ထိပ္ၾကဲ ခ်မ္းသာလာသူၿဖစ္သည္။တိပိကဋရ မင္းကြန္းဆရာေတာ္ၾကီး၏ ရဟန္းဒါယကာ လည္းၿဖစ္သည္။

ဆာဦးသြင္သည္ မိဘမ်ားၿဖစ္ၾကေသာ ဦးဖလ္+ေဒၚယဥ္ တို႔ ေခါင္းခ်ခဲ့ေသာ ေနရာ မိမိတို႔ ညီအကို ေမာင္နွမမ်ား ေမြးဖြါးခ်က္ၿမဳပ္ခဲ့ေသာ ဒိုင္းဝန္ကြင္း ရွိ ေနအိမ္ေနရာတြင္ ေရႊခ်က္သို လြမ္းေစတီကို တည္ထားခဲ့သည္။ထိုေစတီနွင့္ တဆက္ထဲ ဓမၼာရံုၾကီးကိုလည္း တည္ေဆာက္လွဴဒါန္းခဲ့သည္။ထိုဓမၼာရံုကို မိဘမ်ားအား ေက်းဇူးဆပ္ေသာ အေနၿဖင့္ မိဘမ်ား၏အမည္မ်ားၿဖင့္ေသာ ဦးဖလ္+ေဒၚယဥ္ကိုယူကာ ဖလ္-ယဥ္ ဓမၼာရံုဟု အမည္ေခၚတြင္ေစခဲ့သည္။

အေနာက္ရွမ္းကုန္းလမ္း နွင့္ ေမာင္ကေလးလမ္းၾကား၊ လမ္းသစ္လမ္းေပၚတြင္တည္ရွိသည္။

ဦးအံုးေဖ အေၾကာင္းကို ဆက္ပါဦးမည္။ ဦးအံုးေဖကို 1884 တြင္ ယခု ဒိုင္းဝန္ကြင္းရွိ ေရႊခ်က္သို ေစတီ ရွိရာ ေနအိမ္တြင္ ေမြးဖြါးခဲ့သည္။ဦးဖလ္+ေဒၚယဥ္ သည္ အငယ္ဆံုးသားေလး ၿဖစ္ေသာ ေမာင္အံုးေဖ ကို အခ်စ္ပို၍ အလိုလိုက္သည္။

ေမာင္အံုးေဖ သည္ ေမာ္လၿမိဳင္ၿမိဳ ႔ စိန႔္ပက္ထရစ္ ယခု အ.ထ.က (၅) မွ (၁၀) တန္းေအာင္ၿမင္သည္။အဂၤလိပ္စာ အေရး အေၿပာအဆို က်မ္းက်င္္ရံုသာမက ခ်စ္တီးစကား၊ ဘဂၤါလီစကား၊မြန္စကားတို႔ ကို ေကာင္းမြန္ေရလည္စြာ ေၿပာဆိုတတ္သည္။

၁၀ တန္းေအာင္ေသာ္ တကၠသိုလ္ သို႔ ဆက္မတက္ပဲ မိဘမ်ား၏စီးပြါးေရးလုပ္ငန္းမ်ား ကို ဆက္လက္လုပ္ကိုင္ ခဲ့သည္၊ေလာင္းကစားမဖက္ က ံဥာဏ္ ဝိရိယ ရွိေသာ ေမာင္အံုးေဖသည္ သံုးေလးနွစ္ အတြင္း သူေဌးေလး ေမာင္အံုးေဖ ၿဖစ္လာသည္၊

ေမာင္အံုးေဖ အသက္ ၂၄ နွစ္ အရြယ္တြင္ ဖက္တန္းရပ္မွ ကုန္သည္ၾကီး ဦးဟန္+ေဒၚသင္းရီ တို႔၏ သမီး ကြန္ဗင့္ (ယခု အေဝးသင္တကၠသိုလ္ ေမာ္လၿမိဳင္ ဌါနခြဲ) ေက်ာင္းသူ မေငြညြန္ ႔ နွင့္ လက္ထပ္ သည္၊ မေငြညြန္႔ အသက္ ၁၆ နွစ္သာရွိေသးသည္။

က ံဥာဏ္ ဝိရိယ ကို အေၿခခံကာ ၾကိဳးစားေသာေၾကာင့္ စီးပြါးေရးမွာ ဒီေရအလား တိုးပြါးလာသည္၊လယ္ဧက ၈၀၀၀ ေက်ာ္ ပိုင္ဆိုင္လာသည္၊ရာဘာၿခံမ်ားလည္း ပိုင္ဆိုင္လာသည္၊ ဘီလူးကၽႊန္း ဘုရားၾကီးကုန္း ဆန္စက္နွင့္ ေမာ္လၿမိဳင္ မရမ္းကုန္း သစ္စက္တို႔ ကို ပိုင္ဆိုင္လာသည္။

ေမာ္လၿမိဳင္ၿမိဳ ႔ တြင္ ဦးအံုးေဖ ပိုင္ဆိုင္ေသာ တိုက္အလံုးေပါင္း ၁၀၈ လံုးရွိသည္ ေမာ္လၿမိဳင္ လွ်ပ္စစ္ဓါတ္မီး ကုမၸဏီ ပိုင္ရွင္လည္းၿဖစ္သည္၊ ဂလုပ္ရံု ပိုင္ရွင္လည္းၿဖစ္သည္၊ ဂလုပ္ရံုမွာ ဦးအံုးေဖ လက္ထက္တြင္ နန္းေတာ္ရံု ဟု အမည္ေၿပာင္းလိုက္သည္။