အတားဆီးမဲ့ စီးဆင္းေနေသာ ရင္ခုန္သံ စီးေႀကာင္းတစ္ခု

Tuesday, March 29, 2011

ဓါတ္မီးသူေဌး ဦးအံုးေဖ (၁)

Electrical Power နဲ႔ ေက်ာင္းၿပီးထားေတာ့ ကိုယ့္ၿမိဳ ႔ ကိုယ့္ရြာရဲ ႔ လ်ွပ္စစ္မီးေပးပံု သမိုင္းကို ေလ့လာထားဖို႔ေတာ့ လိုတာေပါ့။

ေမာ္လၿမိဳင္ၿမိဳ ႔ဟာ အဂၤလိပ္လက္ေအာက္ကို အေစာၾကီး က်ေရာက္ခဲေပမယ့္ 1927 အထိ လ်ွပ္စစ္မီး မရွိေသး ပါဘူး

လ်ွပ္စစ္မီးနဲ႔ ပတ္သက္ရင္ ၂၁ ရာစု ေရာက္သည့္တိုင္ အေတာ္ကံေခတဲ့ ၿမိဳ ႔ ပါ (အခုထက္ထိ မမွန္လိုက္ ပ်က္လိုက္ၿဖစ္ေနတုန္းပါပဲ။

1927အထိ ေမာ္လၿမိဳင္ၿမိဳ ႔ ၿမဴနီစပါယ္အဖြဲ ႔ရဲ လမ္းမီးေပးပံုမွာ အေတာ္ေလးေခတ္ေနာက္က်ပါတယ္။ၿမိဳ ႔ရဲ ႔ အေရးပါတဲ့ ေနရာေတြမွာသာ ကြက္ၿပီး မီးတိုင္စိုက္ကာ လမ္းမီးေပးခဲပါတယ္ (VIP ရပ္ကြက္ေတြေပါ့)

မီးတိုင္ေတြက ၁၀ ေပေလာက္ၿမင့္ၿပီး မီးတုိင္ထိပ္မွာ မီးစာပါေသာ ေလးေထာင့္မွန္အိမ္တပ္ဆင္ထားပါတယ္ ဓါတ္ေငြ ႔နဲ ႔မီးထြန္းရပါတယ္။

ဓါတ္ေငြ ႔ စက္ရံုက ကမ္းနားလမ္းမွာ ရိွပါတယ္ ဓါတ္ေငြ ႔ဆိုလို႔ CNC တို႔ LPG တို႔ မဟုတ္ပါ အုတ္ကန္ၾကီး တစ္ကန္ထဲမွာ FO ေလာင္စာဆီေတြကို ထည့္ထားပါတယ္ သံတံုးၾကီးတစ္တံုးကိုရဲရဲေတာက္ေအာင္ တေနကုန္မီးဖုတ္ၿပီး ညေနေရာက္ေတာ့ FO ကန္ထဲကို ပစ္ခ်လိုက္တယ္ အုတ္ကန္ရဲ ႔ အဖံုးကို လံုေအာင္ပိတ္လိုက္တယ္ အထဲကထြက္လာတဲ့ ဓါတ္ေငြ ႔ ေတြကို ေၿမေအာက္ပိုက္မ်ားနွင့္ မီးတိုင္ရိွရာကို သြယ္တန္းထားပါတယ္ ညဦးပိုင္းမွာ ကုလားလုပ္သားမ်ားက ေလွကားေထာင္ၿပီး တတိုင္ၿပီးတတိုင္ မီးထြန္းညွိရပါတယ္ မနက္မိုးလင္းက်ေတာ့လည္း ေလွကားေထာင္ၿပီး မီးတက္ၿငိမ္းရတယ္ လံုး၀ကိုေခတ္မမွီ တဲ့နည္းပါ။

1927 ေရာက္ေတာ့ ေမာ္လၿမိဳင္ၿမိဳ ႔ကို လ်ွပ္စစ္မီးနဲ ႔ အလင္းေဆာင္မယ့္သူတစ္ဦး ေပၚထြက္လာပါတယ္ ထိုသူကေတာ့ ဦးအံုးေဖပါ

Moulmein Electric Supply Company ကို 30,1,1927 မွာ စတင္တည္ေထာင္ခဲ့ပါတယ္ ကုမၸဏီရဲ ႔ အရင္းမတည္ေငြက ၄၂၁၄၅၀ က်ပ္ ၿဖစ္ၿပီး အစုရွယ္ရာ ကုမၸဏီၿဖစ္ပါတယ္ ေမာ္လၿမိဳင္ ဟာ အဲဒီအခ်ိန္က စၿပီး ၿမိဳ ႔ နဲ ႔ ပိုတူလာတယ္။

ကုမၸဏီ ရံုးခ်ဳပ္က အမွက္ ၁၀၂ ေအာက္လမ္းမၾကီး တြင္ရွိ၍ စာတိုက္ေသတၱာအမွတ္ ၂၀ ဖုန္းနံပါတ္မွာ ၄၈ ၿဖစ္သည္။ စက္ရံုမွာ သံလြင္ၿမစ္ကမ္းေဘး မႏၱေလးရပ္တြင္ ရွိ၍ ဖုန္းနံပါတ္မွာ ၄၉ ၿဖစ္သည္။ ေမာ္လၿမိဳင္ ေဟာ္တယ္၏ အေနာက္ေၿမာက္ ဘက္တြင္ရွိသည္။

မီးစက္မ်ားမွာ 75KW နွင့္ 150KW ေရေႏြးေငြ ႔ သံုး မီးစက္နွစ္လံုးၿဖင့္ လည္ပတ္သည္ ထို႔အၿပင္ stand by အေနၿဖင့္ 250KW ဒီဇယ္ဆီသံုး National အမ်ိဳးစား မီးစက္တစ္လံုးလည္းရွိေသးသည္။

မီးစတင္ေပးစဥ္က လမ္းမီးတိုင္ ၁၀၀၀ ေက်ာ္နွင့္ လ်ွပ္စစ္မီးသြယ္သည့္အိမ္ ၃၀၀၀ ေက်ာ္အတြက္ လံုေလာက္ဟန္တူသည္။40W မီးသီးတစ္လံုး ၅ ပဲ ေခတ္တြင္ မီတာခမွာ တယူနစ္ ၃ မူး ၿဖစ္သည္

လမ္းမီးလံုးမ်ားကို Philips အမ်ိဳးအစား အိမ္သြယ္တန္းရာတြင္ Austin နွင့္ GEC မီးသီးနွစ္မ်ိဳးကိုသံုးသည္။မီတာပံုးမ်ားမွာ Seaman, Eaw နွင့္ Franti အမ်ိဳးအစားတို႔ ၿဖစ္သည္။

အဲဒီေခတ္က လ်ွပ္စစ္မီးၿပင္သူတို ႔ ၏ ၀န္ေဆာင္မူကိုလည္း ေၿပာၿပခ်င္ပါေသးသည္။(ယၡဳ ေခတ္ EPC နွင့္ နိွင္းယွဥ္ၾကည့္ေပါ့ဗ်ာ)

မီးၿပင္သူ၀န္ထမ္း ၃၀ ရွိသည္ မူရင္းလစာ ၆၀ တြင္စ၍ ၈၀ တြင္ဆံုးသည္ မီးၿပင္သူမ်ားကို ၆ လတစ္ၾကိမ္ ကင္းဗတ္ ဖိနပ္တရံနွင့္ လက္အိပ္တစံု ကို ကုမၸဏီက အခမဲ့ ေပးသည္။အေရးေပၚမီးၿပင္ရန္အတြက္ ကားေလးစီးအဆင္သင့္ ထားသည္။ဒိုင္း၀န္ကြင္းတြင္ တစီး၊ေစ်းၾကီးတြင္တစီး၊ေမာင္ငံတြင္တစီးနွင့္ တစီးကို အရံ အၿဖင့္ ထားသည္။

ကားတစီးတြင္ ယာဥ္ေမာင္းတဦး၊ မီးၿပင္သူတဦး နွင့္ ေလွကားေထာင္ထိမ္းသူတဦး စုစုေပါင္း သံုးဦးထားရွိသည္၊ကား၏ေဘးတြင္ ေလွကားကို ခ်ိတ္ထားသည္။

မီးပ်က္၍ ဖုန္းဆက္ေခၚလ်ွင္ ၁၀ မိနစ္ အတြင္းမီးၿပင္ကား အေရာက္သြားသည္။ (အဲဒီ service မ်ိဳးလြန္ခဲ့ေသာ နွစ္ေပါင္း ၉၀ ေလာက္က ေမာ္လၿမိဳင္မွာ တကယ္ရွိခဲ့ တာပါ ပံုၿပင္လို ႔ မထင္လိုက္ၾကပါနဲ ႔ ဗ်ာ)

မီးၿပင္သူက လၻက္ရည္ဖိုး မယူရ ယူလ်ွင္ အလုပ္ၿပဳတ္သည္။ ( အင္း....အခုေခတ္ကေတာ့...........................)

ဆက္လက္ေဖၚၿပပါမည္။

Monday, March 28, 2011

နယ္ခ်ဲ ႔ အဂၤလိပ္ ယၾတာေခ်ခဲ့သည္

နယ္ခ်ဲ ႔ အဂၤလိပ္ ယၾတာေခ်ခဲ့သည္။

ကၽြန္ေတာ္လည္းေတာ္ေတာ္အံံ့ၾသသြာတယ္ အမွန္တကယ္ ေမာ္လၿမိဳင္မွာ ၿဖစ္ပ်က္ခဲ့ပါတယ္ အဂၤလိပ္-ၿမန္မာ တတိယ က်ဴးေက်ာ္စစ္ မဆင္ႏြဲမီ စစ္ပြဲေအာင္နိုင္ေရးအတြက္ အဂၤလိပ္တပ္မ်ား ယၾတာေခ်ခဲ့ပါတယ္။

ဗိုလ္မူးၾကီးဘလိတ္ ဦးေဆာင္ေသာ အဂၤလိပ္နွင့္ ကုလားစစ္သားမ်ားသည္ ယၡဳ မႏၱေလးအရပ္ရွိရာအရပ္တြင္ နန္းေတာ္ ၿမိဳ ႔ရိုး ၿပသာဒ္ မ်ားကို သစ္၀ါးတို႔ ၿဖင့္ လွပစြာ ေဆာက္လုပ္ၾကသည္ ယခုတိမ္ေကာေနေသာ ေရႊတစ္ေခ်ာင္းကို က်ံဳးအၿဖစ္သတ္မွတ္ၾကသည္။

ထိုေနာက္ အဂၤလိပ္နွင့္ ကုလားစစ္သားမ်ားသည္ သရုပ္ေဆာင္တိုက္ပြဲ က်င္းပကာ နန္းေတာ္ ၿမိဳ ႔ရိုး ၿပသာဒ္ မ်ားကို မီးရိွု ႔ ကာ ထီးနန္းနွင့္တကြ ရတနာပံု မႏၱေလးကို အဂၤလိပ္စစ္တပ္က သိမ္းယူလိုက္ၿပီဟု ေၾကြးေၾကာ္ၾကသည္ ထိုအရပ္ကို မႏၱေလးအရပ္ဟု ေခၚသည္။

တတယက်ဴးေက်ာ္စစ္ၾကီး ၿပီးေသာအခါ ကုလားစစ္သားမ်ားမွာ အိႏၵိယသို႔ မၿပန္ၾကေတာ့ပဲ မႏၱေလးအရပ္မွာပင္ ၾကက္ေမြးၿမဴေရး လုပ္ငန္းကို လုပ္ကိုင္လာၾကသၿဖင့္ ၾကက္တန္းမႏၱေလးရပ္ဟု အမည္တြင္ခဲ့ ၿပန္သည္။ယၡဳအခါ မွာေတာ့ ၾကက္တန္းကိုၿဖဳတ္ကာ မႏၱေလးရပ္ ဟူ၍ ေၿပာင္းလဲေခၚေ၀ၚ ခဲ့ ပါသည္။

ယၾတာေခ်ခဲ့ေသာ ေနရာမွ အလည္တည့္တည့္ နန္းတြင္းပလႅင္ထားရာေနရာကို ေဒသခံတို႔က ေစတီတည္၍ နန္းဦးေနရာကို ၀တၱကေၿမအၿဖင့္ သတ္မွတ္ၾကသည္ ထိုေစတီကား ယၡဳ မႏၱေလးအရပ္ရွိ ၿပည္လံုးခ်မ္းသာေစတီပင္ ၿဖစ္ေတာ့သည္ ေမာ္လၿမိဳင္ hotel အ၀င္လမ္းတြင္ တည္ရွိသည္။

(မွီၿငမ္း-ဆရာအံ႔ေက်ာ္၏ ေရႊေတာင္ေက်ာင္းတိုက္ သမိုင္းမွ)

ေမာ္လၿမိဳင္နွင့္ ရပ္ကြက္အမည္မ်ား

တေလာက facebook မွာ ဆရာဦးေအာင္သင္းရဲ ႔ ေမာ္လၿမိဳင္ ေရႊေတာင္ေက်ာင္းတိုက္သမိုင္း အေၾကာင္း ဆက္တိုက္ပါလာေတာ့ ေမာ္လၿမိဴင္သားျဖင့္တဲ့ ကၽြန္ေတာ္လည္း ေမာ္လၿမိဳင္အေၾကာင္းေရးမယ္လို႔ စိက္ကူးရလာပါတယ္။
ေမာ္လၿမိဳင္သားဟုတ္သည္ၿဖစ္ေစ မဟုတ္သည္ၿဖစ္ေစ MON GTI မွာ ပညာနို႔ရည္ ေသာက္စို႔ ဖူးသူတိုင္း ေမာ္လၿမိဳင္နဲ႔ ကင္းကြာလို႔ မရပါဘူး ကံအားေလ်ာ္စြာပဲ ဆရာဦးအံ႔ေက်ာ္ရဲ ႔ ေမာ္လၿမိဳင္ ေရႊေတာင္ေက်ာင္းတိုက္သမိုင္း စာအုပ္ကို လက္၀ယ္ရရွိခဲ႔ ပါတယ္။
ေမာ္လၿမိဳင္ၿမိဳ ႔ သက္တမ္းက မႏၲေလး ထက္ နွစ္ ၃၀ ပိုၾကီးပါတယ္ မႏၲေလး ကၿမန္မာဘုရင္တည္ခဲ႔တာၿဖစ္ၿပီး ေမာ္လၿမိဳင္ကေတာ႔ အဂၤလိပ္ ၀န္ရွင္ေတာ္မင္းၾကီး မိန္းေဂး က (1829) မွာက်ိဳကၡမီ မွ ေမာ္လၿမိဳင္ကို တိုင္းရံုး ေၿပာင္းၿပီးစိုက္ခဲ႔တာပါ။
ထူးဆန္းမူ႔ တခုက ေတာ့ ေရွးလူၾကီးေတြက ေမာ္လၿမိဳင္ၿမိဳ ႔ ကရပ္ကြက္မ်ားကို နာမည္ဆန္းဆန္းနွင့္ န၀င္းေၾကေအာင္ ေပးသြားခဲ ႔ ၾကပ္တယ္။
ကုန္း(၉)ကုန္း ေခ်ာင္(၉)ေခ်ာင္ တန္း(၉)တန္း ဆိုၿပီး ေမာ္လၿမိဳင္ ရက္ကြက္ေတြကို အမည္ေပးခဲ့ၾကပါတယ္။

ကုန္း(၉)ကုန္းမွာ

၁။ရွမ္းကုန္း
၂။ဇီးကုန္း
၃။ေဇာ္ကုန္း
၄။ထန္းပင္ကုန္း
၅။သာယာကုန္း (မြန္သူၾကီးဦးသာယာ ေနထိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခ႔ ဲသည္ကို အစြဲ ၿပဳ၍ )
၆။စစ္ကဲကုန္း (စစ္ကဲၾကီး ဦးေထာ္ေလး ေနထိုင္ခဲ့ သည္ကို အစြဲၿပဳ၍)
၇။မရမ္းကုန္း (မရမ္းပင္မ်ား ေပါက္ေရာက္ရာ ကို အစြဲၿပဳ၍)
၈။ဖိုးေစာကုန္း (မြန္သူၾကီးဦးဖိုးေစာ ေနထိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခ႔ ဲသည္ကို အစြဲ ၿပဳ၍ )
၉။ဘိုကုန္း (ဥေရာပတိုက္သားမ်ား စုေ၀းေနထိုင္ခဲ့ သည္ကိုအစြဲၿပဳ၍)

ေခ်ာင္(၉)ေခ်ာင္မွာ

၁။ပဲခူးေခ်ာင္
၂။သရက္ေခ်ာင္
၃။ေရကန္ေခ်ာင္
၄။ခရုေခ်ာင္
၅။ပူတူးေခ်ာင္
၆။နွပ္ခ်ီးေခ်ာင္
၇။ပတၱလားေခ်ာင္
၈။ဘီလိူင္ေခ်ာင္
၉။ငွက္ဆိုးေခ်ာင္ (ယခု ေဒါင္းမင္းရပ္)

တန္း(၉)တန္းမွာ

၁။လမုတန္း
၂။လွည္းတန္း
၃။စက္တန္း
၄။ပ်ဥ္ေထာင္တန္း
၅။တရုပ္တန္း
၆။ဖက္တန္း (သနပ္ဖက္မ်ား ေရာင္း၀ယ္ရာရပ္ကြက္ကို အစြဲၿပဳ၍)
၇။ေတာင္ေပၚတန္း
၈။၂၈ အိမ္တန္း
၉။နတ္ေမွာ္တန္း တို႔ ၿဖစ္သည္။


ေနာက္ထပ္ရပ္ကြက္အမည္ မ်ား သမိုင္းနွင့္ တကြၿဖစ္ေပၚလာပံုကိုလည္း ေၿပာၿပခ်င္ပါေသးတယ္

သမိုင္း၀င္ နန္းစဥ္ ပတၱၿမား ငေမာက္ ကို မလိမ့္တပတ္နွင့္ အေပ်ာက္ရိုက္သြားခဲ့ေသာ ဒုဗိုလ္မူးၾကီးစေလဒင္ ေမာ္လၿမိဳင္၌ အေရးပိုင္အၿဖစ္ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္စဥ္ ေနထိုင္သြားခဲ့ေသာ အရပ္ကို ယေန႔ ထိတိုင္ အေရးပိုင္ကုန္း ဟုေခၚေ၀ၚေနေသးသည္။

မုပြန္မွာ မြန္ဘာသာၿဖင့္ (မုဟ္ပန္) အငူအစြန္း ဟု အဓိပါယ္ရသည္။

မြန္သူၾကီးဖိုးေမာင္ငံ အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့ေသာ အရပ္ကို ေမာင္ငံရပ္။

ဓမၼေစတီမင္း လွဴဒါန္းခဲ့ေသာ သိမ္ရွိရာအရပ္ကို သိမ္ကုန္းရပ္။

ထား၀ယ္ၿမိဳ ႔မွ ေၿပာင္ေရြ ႔ အေၿခခ်သူမ်ား ေနထိုင္ရာအရပ္ကို ထား၀ယ္စု။

ပန္းပဲသမားမ်ား စုေပါင္းေနထိုင္ရာအရပ္ကို ပန္းပဲတန္း။

ၿပင္သစ္သေဘၤာတစ္စီး လဲၿပိဳနစ္ၿမဳပ္ခဲ့ေသာအရပ္ကို သေဘၤာလဲရပ္။

ၿပည္ၿမိဳ ႔အနီးေရႊြေတာင္မွ ေၿပာင္ေရြ ႔ အေၿခခ်သူမ်ား ေနထိုင္ရာအရပ္ကို ေရႊြေတာင္ရပ္။

ဗဒံုမင္းလက္ထက္ ထား၀ယ္မွပုန္းကန္သူမ်ားကို နိွမ္းနင္းခဲေသာ ဒိုင္း၀န္မင္းၾကီး၏ တပ္မ်ား တစ္လခန္႔ စခန္းခ်ခဲ့ေသာ ကြင္းကို ဒိုင္း၀န္ကြင္း အရပ္ဟု အမည္နာမမ်ား ေခၚတြင္ခဲ့ပါသည္။

ဆက္လက္၍ ေဖၚၿပပါမည္။